Δεν είναι σαφές εάν η βρετανική κυβέρνηση προσπαθεί να εξάγει παραχωρήσεις από τις Βρυξέλλες για τη συμφωνία που θα σφραγίζει την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ ή εάν πιστεύει ότι μπορεί να φύγει από την ΕΕ χωρίς συμφωνία.

Αυτό που είναι σαφές είναι πως η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών διαβρώνεται ραγδαία, δημιουργώντας μια σκοτεινή σκιά πάνω από το μέλλον της συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών. Αυτή η συνεργασία είναι απολύτως αναγκαία σε μια περίοδο μεγάλης διεθνούς αναταραχής.

Ένα νομοσχέδιο για την εσωτερική αγορά που πρότεινε η βρετανική κυβέρνηση στις 9 Σεπτεμβρίου 20220, προβλέπει ότι η κυβέρνηση ίσως να μην τηρήσει τους όρους της συμφωνίας αποχώρησης με την ΕΕ, που συμφωνήθηκαν τον Ιανουάριο, οδηγώντας την πρόεδρο της Κομισιόν, Ursula von der Leyen να υπενθυμίσει στο Ηνωμένο Βασίλειο ότι είναι “νομικά υποχρεωμένο” να σεβαστεί τις διεθνείς δεσμεύσεις του.

Ποτέ δεν επρόκειτο να ήταν εύκολο να συνεργαστεί με το Ηνωμένο Βασίλειο στην εξωτερική πολιτική, στην εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια, και στην αμυντική πολιτική, αλλά η λογική για να βρεθούν ρεαλιστικές λύσεις για συνεργασία σε σειρά θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, ήταν πάντα ισχυρή -από τον συντονισμό στις διεθνείς κυρώσεις και στην αντιμετώπιση των συγκρούσεων στη γειτονιά της Ευρώπης και στην Αφρική, μέχρι το να εργαστούν από κοινού στο θέμα της διεθνούς μετανάστευσης και της καταπολέμησης της κλιματικής κρίσης. Στους πολυμερείς οργανισμούς, η Βρετανία και τα κράτη-μέλη της ΕΕ συνεχίζουν να είναι ως επί το πλείστον μαζί και πιο συχνά μόνοι.

Η συνεργασία μεταξύ των αποκαλούμενων big three -της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου- έχει συνεχιστεί μετά από την απόφαση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την ΕΕ, ιδιαίτερα σε σχέση με το Ιράν. Η Γερμανία και η Γαλλία θέλουν να κρατήσουν τη Βρετανία δεμένη, και το Λονδίνο δεν θέλει να είναι αλυσοδεμένο στις θεσμικές διαδικασίες της ΕΕ. Τον Μάρτιο του 2019, ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron, πρότεινε επίσης ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την Εσωτερική Ασφάλεια, για να διατηρήσει τη Βρετανία στο πλαίσιο ασφάλειας της Ευρώπης.

Αλλά η διάθεση του Λονδίνου να συνεργαστεί με τους άλλους Ευρωπαίους έχει εξαφανιστεί υπόπτως στη διάρκεια του ταραχώδους καλοκαιριού του 2020. Δεν μπορεί κανείς παρά να αναρωτηθεί εάν η απάντηση της Ευρώπης στην κατάσταση της Λευκορωσίας και η δηλητηρίαση του Alexei Navalny θα ήταν πιο ισχυρή και με μεγαλύτερη επίδραση εάν υπήρχε η βαρύτητα του Ηνωμένου Βασιλείου (και εάν ήταν κάπου εκεί ορατές και οι ΗΠΑ).

Εκεί που το Παρίσι και το Βερολίνο διαφωνούν στις τακτικές και τις στρατηγικές για τη Λιβύη και την αντιπαράθεση Ελλάδας-Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, το Λονδίνο θα μπορούσε να είχε βρει την ισορροπία προς τη διαμόρφωση μιας πιο κοινής ευρωπαϊκής θέσης,

Στα Δυτικά Βαλκάνια, όπου το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ακόμη μια σημαντική παρουσία, οι Βρετανοί διπλωμάτες θα μπορούσαν να ψιθυρίσουν σε μερικά αυτιά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ώστε να αποτρέψουν την παρουσία δύο ξεχωριστών διεθνών πρωτοβουλιών που να αντιμετωπίζουν το θέμα της Σερβίας-Κοσσυφοπεδίου -μία από την ΕΕ και μία από τις ΗΠΑ.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης ασκήσει πιέσεις στην ΕΕ για μια πιο ισχυρή αντίδραση στην καταστολή που επιβάλει η Κίνα στο Χονγκ Κονγκ. Και στην άμυνα, η Βρετανία είναι μία από τις δύο μόνο χώρες στην Ευρώπη -η άλλη είναι η Γαλλία- που έχουν αξιόπιστη στρατιωτική ικανότητα.

Γενικότερα, ο αγώνας της ΕΕ για να διαμορφώσει κοινές θέσεις στην εξωτερική πολιτική, από τη Ρωσία μέχρι την Κίνα, είναι οδυνηρός.

Στο παρελθόν, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν διαμορφωτής της πολιτικής και παράγοντας στα σημερινά hot spots στη Μέση Ανατολή, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Ανατολική Ευρώπη και απέναντι στη Ρωσία και στην Τουρκία. Τώρα, μαζί με τις ΗΠΑ είναι υπόπτως απούσες. Αλλά δεκαετίες βρετανικής εμπλοκής στην γειτονιά της Ευρώπης δεν μπορούν να φύγουν εν μία νυκτί.

Ακόμη και αν η μελλοντική πορεία ταξιδιού του Ηνωμένου Βασιλείου είναι προς μια ονομαζόμενη Παγκόσμια Βρετανία, ελεύθερη από τις αλυσίδες της συνεργασίας με τους παλιούς του εταίρους στην ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο χρειάζεται φίλους, συμμάχους και εταίρους για να πετύχει τους νέους του στόχους.

Για παράδειγμα, οι προτιμήσεις της Βρετανίας αναφορικά με τη Ρωσία θα επωφεληθούν από τη συνεργασία τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και με την ΕΕ -για τις κυρώσεις και την ανταλλαγή πληροφοριών, για την καταπολέμηση του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και του οργανωμένου εγκλήματος, και την αντιμετώπιση της ξένης παρέμβασης στην εσωτερική πολιτική.

Η βρετανική κυβέρνηση έχει ξεκινήσει μια διαδικασία αναθεώρησης της διεθνούς εμπλοκής της με την ενοποιημένη αναθεώρηση της εξωτερικής πολιτικής, άμυνας, ασφάλειας και διεθνούς εξέλιξης. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, και με οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με τη συνεργασία με την ΕΕ να γίνεται τοξική, η Βρετανία θα επιδιώξει να αφήσει τους παλιούς δεσμούς και να βρει νέες συμμαχίες για να επιδιώξει τους στόχους της Παγκόσμιας Βρετανίας.

Αλλά αυτό απαιτεί εμπιστοσύνη και να μοιράζονται κάποιες γενικές αρχές. Ο κόσμος, όχι απλώς η ΕΕ και η Ιρλανδία, παρακολουθεί ενώ το προτεινόμενο νέο νομοσχέδιο για την εσωτερική αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου “θα παραβιάσει το διεθνές δίκαιο με έναν πολύ συγκεκριμένο και περιορισμένο τρόπο” αναφορικά με το πρωτόκολλο της συμφωνίας αποχώρησης για τη Βόρεια Ιρλανδία. Η κίνηση αυτή θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ειρήνη στη Βόρεια Ιρλανδία, τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, και πιθανότητα τη θέση της Βρετανίας στον κόσμο.

Το Λονδίνο βλέπει μια εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, αλλά η Nancy Pelosi, η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, έσπευσε να αποκλείσει οποιαδήποτε συμφωνία εάν υπονομεύεται η Good Friday Agreement.

Από την πλευρά της Ευρώπης, το θέμα του Brexit πρέπει να εξεταστεί ευρύτερα και μακροπρόθεσμα. Η ΕΕ έχει αποδείξει ότι είναι ένας σκληρός και στοχευμένος διαπραγματευτής. Ήταν εξαιρετικά ενωμένη στην υπεράσπιση της Ενιαίας αγοράς και στην κυριαρχία της Ιρλανδίας, και στην υπονόμευση επανειλημμένων προσπαθειών του Ηνωμένου Βασιλείου να διχάσει τα μέλη της.

Αλλά το focus της μετά το Brexit Ευρώπης πρέπει επίσης να είναι στην επόμενη φιλία -όχι απλώς στο διαζύγιο- και πέραν αυτού που ζει τώρα στον αριθμό 10 της Downing Street: τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, Boris Johnson.

Σε έναν ασταθή και απείθαρχο κόσμο, η προσπάθεια πρέπει να είναι προς την ενίσχυση συμμαχιών μεταξύ όσων επιδιώκουν διεθνή σταθερότητα και συνεργασία παρά ανταγωνισμό και έχθρα. Για να το κάνει αυτό, η ΕΕ πρέπει να είναι ανοιχτή σε χαλαρές ρυθμίσεις με εταίρους και να καταστεί ελκυστική για τέτοιες συμμαχίες.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://carnegieeurope.eu/strategiceurope/82674

Πηγή: capital.gr